Riba zauzima izuzetno značajno mjesto u ljudskoj ishrani. Riblje meso je višestruko korisno za organizam, ne samo zato što sadrži nezasićene masti, dragocjene u borbi protiv kardiovaskularnih bolesti, već i zbog izuzetnog sadržaja mineralnih soli. Nutricionisti savjetuju da se riba nađe na našem jelovniku bar jednom nedjeljno, a nedavno istraživanje je pokazalo da ljudi koji redovno konzumiraju ribu imaju 50 % manji rizik od infarkta.
Ribnjaci su vještački izgrađena ili prilagođena jezera, koja se po želji mogu prazniti ili puniti vodom. U sistemu kopnenih voda zauzimaju posebno mjesto, jer su pod većim uticajem čovjeka nego bilo koji drugi tip kopnenih voda. Šarani se uzgajaju u toplovodnim ribnjacima, dubine 1-2 m. Zbog male dubine u hemijskim i biološkim procesima značajnu ulogu ima temperatura vode, koja se kreće se od 20 do 27 °C. Pri nižim temperaturama od toga, šaran ne postiže optimalan rast, a pri suviše visokim, pogotovo u prisustvu organske materije i amonijaka, dolazi do pojave različitih bolesti.
Smatra se da je za život riba i ostalih organizma koji žive u vodi ribnjaka neophodno 10 važnih i 7 manje važnih hemijski elemenata. Za osnovne elemente smatraju se: kiseonik, vodonik, ugljenik, azot, sumpor, fosfor, kalijum, kalcijum, magnezijum i gvožđe, a manje važni su natrijum, hlor, fluor, silicijum, mangan, jod i arsen. Nedostatak nekog od navedenih elemenata u vodi može dovesti do negativnih posledica bilo na ribi, bilo na drugim organizmima, pa se tako može poremetiti životna ravnoteža unutar samog ribnjaka.
Kiseonik je, naravno, najbitniji i bez njega je sam život nemoguć. Dio kiseonika obezbjeđuje se iz atmosfere preko vodenog ogledala ribnjaka, a dio se stvara, odnosno oslobađa asimilacijom vodenih biljaka. Ako je osigurana ravnoteža, dopuna kiseonika u vodi je neprekidna i dovoljna za potrebe organizama koji ga koriste. Ako je ravnoteža poremećena, nastaje nestašica kiseonika koja može biti izazvana truljenjem organskih materija, nestašicom svetlosti, povećanjem temperature vode ili zagađenjem vode. Dugotrajna nestašica kiseonika izaziva kod riba smanjenje aktivnosti i iskorišćavanja hrane, time se riba iscrpljuje i smanjuje joj se opšta otpornost prema drugim nepovoljnim ekološkim faktorima i uzročnicima bolesti. To stanje poremećene ravnoteže rastvorenog kiseonika izaziva štete i kod drugih vodenih životinja. Da bi se spriječili ovi negativni efekti, treba odmah pristupiti dopuni kiseonika i po mogućnosti pronaći uzročnike pojave nestašice kiseonika. Dopuna kiseonika osigurava se proticanjem sveže vode kroz ribnjak, ubacivanjem kiseonika aeracijom, “provetravanjem” vode pomoću crpki, a zimi otklanjanjem ledene kore i izrezivanjem rupa u njoj radi dovoda vazduha. Sadržaj kiseonika u velikoj meri zavisi od temperature vode, što je voda hladnija sposobnija je da rastvori više kiseonika.
Za uzgoj riba i uopšte životinja u vodi, najviše odgovara voda sa (pH) vrednostima od 7.5 do 8. Aktivna reakcija (pH) vrijednost vode mijenja se po sezonama, zimi i u jesen ona je uglavnom postojana, dok je ljeti podvrgnuta velikim dnevnim kolebanjima. Dnevne promene (pH) vezane su najviše sa razvojem fitoplanktona, to jest potrošnjom CO2 u asimilacionim procesima i oslobađanjem CO2 u procesima disanja. Naročito se velike oscilacije javljaju u vreme razvoja modrozelenih algi. Pošto smo nabrojali neophodne elemente, treba reći da u ribnjake mogu dospjeti i toksične materije, koje su apsolutno nepoželjne. Hlor, fenoli, amonijak i drugi mogu nastati kao nusproizvod nekih procesa u ribnjaku, mada mnogo češće mogu zagaditi prirodu kao industrijski otpad. O njihovoj koncentraciji se takođe mora strogo voditi računa.
Prihranjivanje šarana u ribnjaku vrši se na određenim mjestima koja su označena kolcima ili plovcima. Broj takvih hranilišta određuje se prema veličini ribnjaka i intenzitetu proizvodnje a ona moraju biti na dubini od 1 do 1.5 m gde su donekle zaštićna od vodenih ptica. Hrana se na hranilišta dovozi čamcem za izbacivanje hrane, ili običnim čamcem iz koga se hrana izbacuje ručno, lopatom. Osim ovoga načina danas se upotrebljavaju automatske hranilice i samohranilice za prihranjivanje konzumnog šarana, naročito na malim ribnjacima. Okvirno, na 3 ha površine ribnjaka, odnosno 3000-5000 šarana ide jedno hranilište. Kod automatskih hranilica računa se na trostruko veći broj riba, odnosno 9000 do 15000 riba po jednoj automatskoj hranilici. Sastav hrane treba da bude: 40% kukuruza, 15% pšenice, 20% soje, 5% ribljeg brašna, 20% ječma.
Da bi bili ekonomski opravdani šaranski ribnjaci treba da su površine najmanje 0.30 ha. Prema našim klimatskim uslovima lociraju se u ravničarskim područjima na nadmorskoj visini do 500 m. Poribljavanje se vrši šaranskom mlađi prosječne težine 100 g/komadu, i to 15 000 komada mlađi po hektaru. Konzumni šaran se uzgaja do 1 kg po komadu, a na ukupan prirast se uračunava i gubitak od 0,02 %.
Izvor: agrotv.net